GÜNÜMÜZÜN YAYGIN TEKNO-CEHALETİNE KARŞI KİTAPLAR, KİTAPLAR VE YİNE KİTAPLAR

Bugün sizlere, hayatımın yönünün belirlenmesinde ve içeriğinin zenginleşmesinde rol oynayan önemli etkenlerden birinden, KİTAPLAR’DAN söz edeceğim.

Bilmem Tekno-cehalet deyimini duydunuz mu? Duymamış olmanız büyük bir olasılık. Çünkü kendimce, bu deyimi şahsen uydurduğumu düşünüyorum. Dolayısıyla kendimce bunun tanımını yapmaya çalıştığımda, Tekno-cehalet, teknolojik olanakların, aşırı ve amaç dışı kullanıldıklarında, insanlarda yol açtığı bilgilenme azlığı, yüzeyselliği ve/veya yanlış bilgilenme kolaycılığı ve alışkanlığından dolayı, onlarda bir konuyu biliniyormuş ya da öğrenilmiş yanılsama-sı yaratan ve varlık içinde yokluk zemininde oluşan modern zamanların yeni cahillik türüdür. Burada hemen, “aşırı ve amaç dışı kullanıldıkları” ifadesinin altını çiziyorum çünkü ben teknolojiye karşı birisi değilim. 
İsterseniz biraz daha açalım bu konuyu. İnsan beyninin öğrenme koşulları ve bir insanın hayatı boyunca bu koşulların işlerlik biçimleri bebeklikten yaşlılığa kadar sürekli biçim değiştiren süreçlerden oluşur. Okul ve okul öncesi eğitim aşamalarından önce ( bu kabaca ilk 3-4 yıl oluyor) çocuklar etraflarından ve kendi olanaklarıyla öğrenirler. Aile ve oyun bu dönemin ya hep, ya hiç kuralına göre çocuğun öğrenme kaynaklarıdır. Bu kaynakları kullanarak çocuklar beyinlerindeki kopya ve taklit nöronları (ayna nöronlar deniliyor bunlara) yoluyla ne görüyorlarsa onu öğrenir ve uygularlar. Bunlar dışında girdikleri eğitim ortamlarında ise çocukların kafasına öğrenmenin (ya da bilmenin) teorisi yerleşmeye başlar. Bu teorinin en önemli kuralı; öğrenme ve bilmenin; kurallı, zamanlı, belirli bir ortam gerektiren ve değişken olduğudur. Dolayısıyla, bu etkenler çerçevesinde öğrenme hızının yavaşladığı ancak bir teori, anlam ve süreklilik kazandığı, diğer bir ifadeyle, içgüdüsel öğrenme-den bilgi bazlı öğrenmeye geçiş yaptığı söylenebilir. Bu değişimde rol oynayan en önemli etken, hiç kuşkusuz KİTAPLAR’DIR. Eğitim sistemindeki modernleşme gereği elektronik yani daha teknolojik bir ortama geçildiğinde bile, öğrencinin elinde tuttuğu tabletlerin değerini belirleyen en önemli etken, yine içlerine yüklenen KİTAPLAR’DIR. Bu tespit, esas konumuzun teknoloji filan olmadığını, onu kullanma biçimi olduğunu sanırım yeteri kadar gösterir. Şu ya da bu şekilde KİTAPLAR devreye girdiğinde, bunun anlamı, çocuğun bilgiye güvenli biçimde, biraz zaman harcayarak ve zaman harcadıkça da kendisine olan güvenini ve saygısını geliştirdiği bir şekilde ulaşmasıdır. 
Kitap okumayı çocukken alışkanlık haline getirmemiş insanlar, diğer bir deyimle, bilgi edinmeyi zaman içinde zihinsel bir etik ve disiplin haline getirememiş ve okuyanla okumayan farkını sadece statü farkı olarak bellemiş insanlar hiçbir zaman gerçek kitap okuru olamazlar ve doğal bir tekno-cahil adayı olurlar. Bu insanların bir çoğu için statülerini kazanmak için geçmişte okudukları yeterlidir ve mevcut statülerini ve kendi toplumsal konumlarını onlara haklı gösteren “hızlı” ve “yanlı” okumalar yeterli olacaktır. Bu yeterli görmenin en sık raslanan gerekçesi, “meşguliyet” ve “hayatın hızlı akışı” dır. Bu tür okumaların aracı ise şimdilerde bizi “ Sınıfsız, zümresiz bir kitle” haline getiren ve herkesin artık beyninin ve vücudunun doğal bir parçası haline gelen i-Phone’ lardır. ( Kişisel gözlemlerime göre, Adalar-Bostancı Hattı’nda çalışan yolcu motorlarında kitap tutan ellerle i-Phone’unu karıştıran eller arasındaki oran ortalama olarak 1-2 /100 civarındadır) 
Günümüzde, modernizm ve öncesi dönemlerin geleneksel cehalet kavramının yerini Tekno-cehalet almıştır. Eskiden, okuma yazması olmayanlar bir konuyla ilgili iddialı biçimde konuştuklarında onlara “Çarıklı Erkan-ı Harp “ derlerdi. Şimdilerin okur yazar tekno cahilleri için uygun bir deyim bulmak gerekirse, onlar için de herhalde, yeterince araştırmadıkları ve bilmedikleri konularda ( bu konular her konu anlamındadır) “ Ahkam Kesen” ya da “Mangalda Kül Bırakmayan” demek ya da her ikisini birden içeren bir deyim uygun olacaktır. 
Geleneksel cehaletin post-modern versiyonu olan Tekno- cehalet Dünya eğitim haritasını da yeniden şekillendirmiştir. Yukarıda 2007-2008 dönemi için Dünya Gelişme Raporu içinde yayınlanan Dünya Eğitim Haritası yer alıyor. Bu haritanın modernist okumasında dünyadaki eğitim seviyeleri koyu renklerden açık renklere doğru azalan bir şekilde gösteriliyor. Tekno-cehaletin eğitim haritasında ise bu renklerin anlamlarını tersinden okumak gerekiyor.